أَوَلَمْ یَرَ الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ کَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ أَفَلَا یُؤْمِنُونَ ﴿الأنبیاء: ٣٠﴾ آیا کافران ندانسته اند که آسمان ها و زمین به هم چسبیده و یکپارچه بودند و ما آنها را شکافته و از هم باز کردیم و هر چیز زنده ای را از آب آفریدیم؟ پس آیا ایمان نمی‌آورند؟

خواص و مضرات نور خورشید

نور خورشید بخشی از انرژی الکترومغناطیسی تولید شده توسط خورشید است که قسمت عمده آن را اشعه های مادون قرمز، اشعه های نامرئی و مرئی ماورإ بنفش تشکیل می دهند. نور خورشید پس از برخورد با جو زمین فیلتر می شود و زمانی که خورشید در حالت افقی   قرار دارد به شکل نور روشن روز، به زمین می تابد. زمانی که نور مستقیم خورشید با ابرها پوشیده می شود، تنها نور ملایم و گرمای آن به زمین می رسد. نور خورشید برای رسیدن به سطح زمین 8.3 دقیقه زمان نیاز دارد. گرچه تاج خورشیدی ساطع شده توسط خورشید منبع بسیار قدرتمند اشعه ماوراء بنفش و اشعه X است اما این اشعه ها تنها مقدار کمی از انرژی هایی هستند که خورشید را تشکیل می دهند. نور خورشید دارای طیف های مختلفی است که این طیف ها عبارت است از :

-     طیف ماورإ بنفش C یا همان (UVC) که دارای وسعت طیفی 100 تا 280 نانومتر است. اصطلاح نور ماوراء بنفش یعنی، اشعه ای در حال حرکت با فرکانس بالاتر از نور بنفش، که دیدن این نور خارج از توان انسان است و بدون چشم مسلح قابل رویت نمی باشد. به این علت که بیشتر قسمت این اشعه در برخورد با جو زمین جذب می شود مقدار کمی از این اشعه به سطح زمین می رسد. خاصیت میکروب کشی از خواص این اشعه است.

-    طیف ماورإ بنفش B یا (UVB) دارای وسعت طیفی 280 تا 315نانومتر است. قسمت اعظم این اشعه نیز توسط جو زمین جذب می شود و همراه با UVC، به وسیله ایجاد برخی واکنش های شیمیائی منجر به تولید لایه ازن می شود. تماس مستقیم این اشعه به DNA صدمه می زند و باعث سوختگی می شود.

-    طیف ماورإ بنفش A یا (UVA) دارای وسعت طیفی 315 تا 400نانومتر است. این گروه از اشعه ها کمترین آسیب را به DNA می رسانند و از همین رو در ساخت خورشید مصنوعی و لوازم بهداشتی مورد استفاده برای برنزه شدن بدون آفتاب، مورد استفاده قرار می گیرد. از امواج نور UVA که با عنوان PUVA هم شناخته شده است، برای درمان پسوریازیس(psoriasis) که نوعی بیماری خود ایمنی است که عوارض آن بر روی پوست قابل رویت می باشد مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال UVA  قادر است به طور غیر مستقیم و با تشکیل رادیکال های آزاد و انواع اکسیژن های فعال آسیب های جدی به DNA فرد برساند و در نتیجه باعث بروز سرطان شود.

-     طیف مرئی دارای وسعت طیفی 380 تا 780 نانومتر است. همانطور که از نام آن پیدا است این طیف با چشم غیر مسلح قابل رویت  است. این محدوده قوی ترین محدوده از کل نور خروجی خورشید است.

-    طیف مادون قرمز (Infrared) که دارای وسعت طیفی 700 تا 1 میلی متر است. بزرگترین قسمت از نوری است که از خورشید به زمین می رسد. این طیف بر اساس 3 نوع طول موج دسته بندی می شود :

•    مادون قرمز : 700 نانومتر تا 1،400نانومتر
•    مادون قرمز : 1،400 نانومتر تا 3،000 نانومتر
•    مادون قرمز : 3،000 نانومتر تا 1میلی متر

همان طور که می دانید نور خورشید منبع طبیعی نور است. نور و گرمای تولید شده توسط خورشید برای انسان مزایای بسیاری دارد. در کنار این مزایا اگر قرار گرفتن در زیر نور خورشید از حد اعتدال خارج شود باعث بروز بعضی از بیماری ها نظیر سرطان پوست خواهد شد.
در زیر به چند مورد از مزایا و مضرات این منبع حیاتی و مهم اشاره ای خواهیم داشت.

خواص نور خورشید

- ویتامین D یکی از ویتامین های مهم مورد نیاز بدن است. این ویتامین به سیستم ایمنی بدن کمک کرده و با بیماری های بسیاری مانند عفونت ها مبارزه می کند. همچنین این ویتامین مسئول حفظ سلامت استخوان ها می باشد. میزان زیادی از این ویتامین در نور آفتاب وجود دارد و فرد با قرار گرفتن تنها 10 دقیقه در معرض نور خورشید، می تواند نیاز روزانه به ویتامین های D و D3 مورد نیاز بدن خود را تأمین کند.

- نور خورشید باعث می شود که خلق و خوی افراد تغییر کند. این بدین معنی است که قرار گرفتن زیر نور خورشید باعث تحرک و شادی شده و افراد را به کارهایی نظیر باغبانی، ورزش و تفریح ترغیب می کند.

- نور خورشید برای مبارزه با افسردگی بسیار موثر است. این امر می تواند در افرادی که دچار افسردگی و اختلالات عاطفی فصلی می شوند مفید واقع شود. این گونه افسردگی ها معمولاً در ماه های زمستان یا روزهای ابری و خاکستری بوجود می آید.

- نور خورشید باعث تیره شدن پوست و در نتیجه باعث تغییرات ظاهری در افراد می شود.

- Phytoncides ها مواد شیمیائی موجود در هوا هستند که گیاهان و درختان را در برابر حشرات و پوسیدگی محافظت می کنند. 15دقیقه قدم زدن در محیط های باز و آفتابی موجب می شود که بدن انسان نیز این مواد شیمیائی را جذب کند و همین امر باعث کاهش استرس و افسردگی در انسان می شود.

- با قرار گرفتن روزانه 15دقیقه در نور آفتاب (در هر زمان از روز) به ویژه صبح ها، به بدن شما کمک می کند که از شر نوعی ماده شمیائی به نام ملاتونین که باعث خواب آلودگی و چرت زدن شما می شود خلاص شوید.

مضرات

-    در صورتی که فرد بیش از حد متعادل زیر نور آفتاب قرار گیرد، به دلیل دریافت میزان بیشتر از حد نیاز ویتامین D توسط بدن، ممکن است مشکلاتی از جمله ضعف، خستگی، سردرد، از دست دادن اشتها، تهوع و استفراغ و ... در وی به وجود آید.

-    نور خورشید باعث تخریب بافت الاستیک و کلاژن پوست شده و موجب بوجود آمدن  چین و چروک می شود. نور خورشید همچنین می تواند باعث ایجاد لکه، کک و مک و پیری پوست شود.

-    نور خورشید می تواند در برخی از قسمت های پوست لکه هائی به نام پینگمانتاسیون بوجود آورد و باعث تغییر رنگ پوست شود.

-    یکی دیگر از علائم مضر، تلانژکتازی است که در آن رگ های خونی کوچک زیر پوست ورم می کنند.

-    تماس مستقیم و بلند مدت نور خورشید می تواند باعث بروز سرطان پوست شود.

-    میزان زیاد ویتامین D سبب سخت شدن شریان ها در افراد مبتلا به بیماری های کلیوی می شود، به همین علت این افراد در مدت زمان قرار گرفتن زیر نور خورشید باید دقت بیشتری کنند.